Nie narzekaj na szefa swego, bo możesz mieć gorszego…

Miałem ostatnio przyjemność przeżywania uroczystości związanych z imieninami żony i to w tzw. wielokrotnych podejściach. Już na początku świętowania pojawił się temat o którym wspominam w tytule. Szef jako kluczowy składnik atmosfery panującej w miejscu pracy. Wystarczyło, że ktoś wspomniał o wyjątkowo negatywnym typie swojego aktualnego szefa, aby jeden z gości włączył się do rozmowy z następującym przekazem:  – To co tu opowiadacie, to tzw. małe piwo. Wyobraźcie sobie, że miałem kiedyś nieprzyjemność pracowania pod rządami bossa (rzecz miała miejsce w USA), który do każdego pracownika zwracał się znanym słowem na ch.. Nie pomijał też żadnej okazji do wyjątkowo chamskich wycieczek mających na celu upokorzenie pracowników i podtrzymywania w nich strachu przed utratą pracy. W chwili gdy mnie to spotkało, to ja podobnym językiem wygarnąłem mu co myślę o takim traktowaniu ludzi i zagroziłem, że jeśli jeszcze raz się to powtórzy, to nie omieszkam potraktować go tym, co akurat będę miał pod ręką. Po moim wyskoku zapadła cisza. Boss wycofał się do swojego kantorka, a my w załodze pogadaliśmy sobie o całym zdarzeniu. Wyskoki bossa nie były już tak przykre . Ja robiłem swoje tak, że nie miał się do czego przyczepić. Po dwóch miesiącach od zdarzenia zwolniono mnie jednak z tej pracy, ale nie żałowałem tego, bo w następnej pracy – właściciel był Niemcem – spotkałem chyba najlepsze warunki na jakie natrafiłem w czasie wielokrotnych wyjazdów do USA. Jego sposób zarządzania i traktowania pracowników można nazwać wzorcowym i życzyć takich szefów każdemu. Tak , to prawda, że Polak dla Polaka jest na saksach najgorszym z możliwych szefów.
   Opowieść zachęciła innych do wypowiedzi i wysłuchaliśmy jeszcze sporo ciekawych opisów często traumatycznych doświadczeń.
Tak się jakoś złożyło, że po zakończeniu tej biesiady natrafiłem na Fejsbuku udostępniony właśnie tekst będący rozmową  Dziennikarki Polityki Agnieszki Sowy z dr. hab. Olafem Żyliczem współzarządcą  Instytutu Rozwoju Biznesu wicedyrektorem oraz wykładowcą w programach MBA Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej i psychologiem w biznesie. Obecnie zajmującym się głównie coachingiem dla wyższej kadry menedżerskiej. http://www.polityka.pl/jamyoni/1535853,1,szefologia-stosowana.read
Nie pierwszy raz przydarza mi się natrafić na fachowe rozwinięcie tematyki poruszanej w amatorskim gronie. Tak było i tym razem, bo uczony ekspert próbował odpowiedzieć na pytanie : dlaczego Polakowi tak bardzo zależy na dobrym szefie i dlaczego tak rzadko go ma. Na pytanie dziennikarki:
– Polacy bardzo często narzekają na szefów, na atmosferę w pracy. Czy rzeczywiście mamy problem z szefami?
Olaf Żylicz odpowiedział:  – Z moich i nie tylko moich badań jasno wynika, jak poważny to problem. Dla pracownika w naszym kraju najważniejszy jest szacunek, czyli to, czy jest traktowany z godnością i sprawiedliwie. Ale zaraz na drugim miejscu są dobre relacje z przełożonym i dobra atmosfera w zespole. Wyraźnie ceni się to bardziej w Polsce niż w wielu innych krajach i innych kręgach kulturowych.
– Dlaczego Polacy przywiązują do tego większą wagę niż Niemcy czy Francuzi?
O. Ż. – To charakterystyczne dla społeczeństwa hierarchicznego, którym ciągle jesteśmy. Jeden z prezesów wielkiego norweskiego koncernu w rozmowie ze mną przyznał, że uwielbia przyjeżdżać do Polski, bo tu go traktują jak króla. I chociaż on wie, że za plecami mówią pewnie różne rzeczy, także niezbyt pochlebne, to w Norwegii nikt mu się tak nisko nie kłania. U nas często można zaobserwować nadmierną czołobitność wobec szefów i gadanie na nich za plecami; za mało otwartości podwładnych i dojrzałości przełożonych.
– Jakie są najpoważniejsze błędy popełniane przez szefów?
O.Ż. Dla mnie najgorszą rzeczą w Polsce jest brak szacunku dla ludzi, którzy są niżej w hierarchii służbowej. (podkreślenie moje) Nie wiem, czy to dziedzictwo minionego systemu, czy specyfika naszego regionu, ale naprawdę wielu szefów traktuje siebie, świadomie bądź nie, jako ludzi lepszego gatunku. Bardzo często widzę, jak wielkiej klasy menedżerowie, wykształceni, obyci w świecie, potrafią być bardzo uważni wobec ludzi, którzy są na tym samym co oni poziomie, a kompletnie ignorują potrzeby godnościowe ludzi niżej usytuowanych w hierarchii. Potrafią ich w ogóle nie zauważać. To coś więcej niż tylko brak kultury osobistej. Widzę w tym grzech strukturalny bardzo wielu organizacji. Najważniejszy, kardynalny błąd popełniany przez szefów.
– Ludzie na kierowniczych stanowiskach często chyba myślą, że skoro zarządzają, to umieją zarządzać?
O. Ż. – Niechęć do rozwoju i brak pokory są bardzo niebezpieczne i, niestety, bardzo powszechne. Skoro zarządza się kilkanaście lat, to niczego nowego już się nie można nauczyć. A ja mówię: stań się dzieckiem, trochę jak w buddyzmie, umysłem początkującego, popatrz na siebie świeżym okiem i szukaj nieustająco informacji zwrotnych. Polski menedżer nie szuka opinii na swój temat i nie dziękuje ludziom za to, że przychodzą i mówią, jakim jest szefem, co robi dobrze, a co mógłby robić inaczej, lepiej…

Szukając ciekawych materiałów związanych z tematem znalazłem i taki: Dekalog biurowy. Aby odnieść sukces, dobre wykształcenie to za mało. Potrzebna jest inteligencja emocjonalna i znajomość dekalogu karierowicza:  http://ckm.republika.pl/teksty/tekstn25.htm
O twoim sukcesie w pracy przede wszystkim decydują dobre stosunki z szefem ostrzega nie tylko autor naszego artykułu, ale też utytułowani psycholodzy pracy: profesorowie Conor Hannaway i Gabriel Hunt. W swym poradniku „Umiejętności menedżerskie” (wyd. KOPIA, 1994 rok) zwracają szczególną uwagę na następujące sprawy:
a) lojalność
b) unikanie informowania o problemach i ich szybkie rozwiązywanie
c) punktualność
d) przechodzenie do porządku dziennego nad błędami szefa, nie roztrząsanie ich
e) nie przyjmowanie postawy obronnej, gdy szef krytykuje
f) nie prowokowanie szefa do kłótni, w szczególności w obecności osób trzecich g) zrozumienie, że jego sukcesy są też twoimi sukcesami.
Zacytowałem tylko fragmenty nawiązujące do naszej rozmowy przy stole, ale zapraszam do przeczytania całości wywiadu. To jest faktycznie ważny temat dla każdego, kto pracował, pracuje, lub będzie pracował i to po obydwu stronach barykady, bo „każdy żołnierz rodzi się , a później żyje z buławą marszałkowską w plecaku” i „każdy pryncypał ma swojego pryncypała”.  Chcę jeszcze dodać, że w tzw. międzyczasie pytałem paru dyrektorów i tzw. kierowników o ich opinię na temat wzorcowego szefa, a sam byłem szefem przez wiele lat. Jako pracownik pracujący w 10 zakładach pracy miałem też wielu szefów zarówno tych dobrych jak i beznadziejnie złych. Nie zamieszczam tu opisów własnych doświadczeń w tym względzie ze względu na dłużyzny, których nikt nie lubi. Zapraszam do rozmowy.