Dobra Polszczyzna

Od kilku dni w radio – czyli w Jedynce Polskiego Radia, które w moim domu gra niemal bez przerwy, słyszałem zapowiedzi zbliżającego się Dnia Dobrej Polszczyzny w Jedynce. Temat dobrze mi znany jeszcze z pracy w szkole. Tam, mimo, że nie jestem polonistą, to jednak prowadziłem swoją prywatną wojnę … z wulgaryzmami zwłaszcza. Zawsze w Tygodniu Języka Ojczystego przypadającego na dni 14 do 21 lutego, wywieszałem na tablicy w swojej sali materiały propagandowe i jakieś prasowe zdjęcia związane z tym tematem. Materiałem, który miał wywołać jakiś, w miarę silny efekt był urywek tekstu pochodzący ze szkolnego kalendarza. Była to relacja młodego chłopaka z wycieczki do Paryża. Być może przesadnie najeżona słowami na k…  
       Dla uzyskania właściwego efektu zapraszałem z każdej kolejnej klasy wchodzących do mojej sali dwóch uczniów, aby jeden z nich czytał tekst,      a drugi w miejscach słów na k… „pikał”- jak się to robi w telewizji. Początek wypadał dość zabawnie, ale zaraz pojawiały się prośby o zaniechanie tego pikania, bo… to tylko komplikuje sprawę. Chcieli czytać „jak leci” – na co ja się nie zgadzałem. Omawianie zagadnień leżących u podstawy potrzeby powołania takiego dnia kończyłem refleksją: Zobaczcie jak to jest, podczas gdy na świecie zanikają jakieś języki, dialekty, czy narzecza i coś się robi, aby nie zniknęły całkowicie, to nasz piękny język mimo, że nic mu nie zagraża my sami zubażamy ograniczonym słownictwem, popełnianiem błędów i nasycaniem wulgaryzmami. Zubażamy go sami. Nie łudziłem się przy tym zbytnią nadzieją na to, że nagle moi uczniowie przestaną się wyrażać. Wystarczająco często dochodziły do mnie w szkole – nie przeznaczone dla moich uszu – próbki talentów językowych uczniów. Podobno niektórzy… aby się wyrazić, muszą się wyrażać… i już!    Zaciekawiony czym będą się zajmować prowadzący ten Dzień prof. Andrzej Markowski – słynny językoznawca i leksykograf oraz redaktor Małgorzata Tułowiecka zajrzałem na stronę Jedynki i tam przeczytałem taką oto zajawkę : Poprawna, sprawna, elegancka, etyczna – co to znaczy dobra polszczyzna? Odpowiedzi przez całą niedzielę będzie można szukać wraz z radiową Jedynką. Zapraszamy http://www.polskieradio.pl/7/15/Artykul/1003612,Dzien-Dobrej-Polszczyzny-w-Jedynce  

   Śledziłem i nadal śledzę antenowe wejścia ekspertów, w czasie których oni przedstawiają napływające pytania słuchaczy i od razu na nie odpowiadają. Nie ma zatem zmiany w podejściu do metod propagowania dobrej polszczyzny. Nowością jest konkurs polegający na zgłaszaniu nowych słów, które dobrze opisują jakieś zjawisko, z podziałem na pozytywny i negatywny ich wydźwięk. Nie wiem kiedy zakończy się etap zgłaszania propozycji, ani kiedy nastąpi rozstrzygnięcie konkursu. Ja chciałbym w tej formie zgłosić do oceny fachowców słowo „jebać”, które w różnych odmianach weszło już na stałe do języka, zwłaszcza młodych ludzi. Ma ono obecnie zupełnie inne znaczenie niż to było w czasach mojej młodości, ale dla mnie jest takim właśnie wybitnie negatywnym przykładem „wzbogacania” naszego języka. Młodzi ludzie komunikując się na Fb zwłaszcza, dość często używają tego słowa bez żadnego skrępowania faktem, że czytają to także ich rodzice, znajomi, nauczyciele. W takiej sytuacji zareagowałem kiedyś na wpis mojego byłego ucznia sprzed jakichś 10 lat. Tak to leciało:
Ja. Witaj Kolego. Czy mógłbyś mi przetłumaczyć na polski Twój tekst: pierdol smutki, pierdol złości wyjebane po całości 
– Kolega. Witam, a co tu tłumaczyć? 
– Ja. Proszę Cię – zapisz to w moim języku. 
– Kolega. Tzn? 
– Ja. Mieć wyjebane po całości – to znaczy???
Zapanowało milczenie. Zrezygnowałem z dalszego oczekiwania i napisałem do niego: Dobra. Nie męcz się. Przepraszam, że Cię niepokoiłem. Dobranoc.

   Wszyscy przeklinamy. Jedni częściej, inni rzadziej i na ogół w jakichś nerwowych sytuacjach. Ja nie stawiam się w roli jakiegoś świętoszka, który chciałby walczyć z tą manierą wplatania do zwykłej rozmowy słów powszechnie uznawanych za wulgarne. Młodzież zwykle reagowała na zwracanie uwagi w tym względzie słowami:
  – A tak mi się wyrwało…

Zawsze wtedy myślałem o tym, czy powszechnie używanym językiem w ich otoczeniu był język poprawny, czy wulgarny. Co miało się im wyrwać? Słowa dobre, czy te uznawane za złe?