Mądrością dziecka jest ufność…

Janusz Korczak dowiódł, co znaczy kochać dzieci

   Upłynęło kilka dni od Dnia Matki i oto zbliża się kolejne ważne święto – Dzień Dziecka. Myślę, że dobrze pomyślano nad rozmieszczeniem tych świąt w kalendarzu, bo gdyby nie matka, nie byłoby dziecka. Poza tym wychowawczo jest pomyślana sytuacja, gdy dziecko składa dowody miłości Mamie, a później otrzymuje od niej dowody miłości z nawiązką na jaką stać tylko matkę. Piękna pora roku sprzyja pogłębionemu przeżywaniu obydwu świąt. Wokoło pełno przejawów rozbudzonego życia. Większość roślin użytkowych zakończyło już porę kwitnienia i obserwujemy powiększające się zawiązki owoców. Ptaki już dawno mają za sobą paradne rytuały godowe oraz zabiegi reprodukcyjne, a teraz ciężko pracują nad wykarmieniem potomstwa, które co dnia chce więcej i więcej jedzenia. Jesteśmy w znaku astralnym – nomen-omen – bliźniąt, które kojarzą się z ludźmi towarzyskimi, przyjaźnie nastawionymi do ludzi – takimi, jakimi chcielibyśmy postrzegać swoje pociechy, a i swoich rodziców również. Pisząc o matce pisałem również o dziecku, no bo jak można oddzielić te tematy. Dzisiaj zabieram się za temat dziecko, a pewnie będzie i o nas rodzicach, no bo… patrz wyżej.

   Przeglądając moje źródła mądrości w poszukiwaniu treści przydatnych do zacytowania znalazłem wiele cytatów i aforyzmów o dzieciach, które kiedyś wynotowałem dlatego, że do mnie przemówiły – rzuciły mnie się na oczy jak to barwie określają niektórzy. Może przemówią również do innych w tym szczególnym czasie? Zanim jednak zrealizuję ten zamiar opowiem o pewnym wydarzeniu sprzed lat.

   W 1981 r., po niezwykle trudnych załatwieniach – wtedy wszystko się załatwiało – udało się nam uzyskać skierowanie do Prewentorium w Bielawie dla naszych córek: dziewięcioletniej Małgosi i sześcioletniej Ani. Leczenie klimatyczne zalecano obydwu naszym pociechom w związku z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych, dla wzmocnienia ich odporności. Wydawało nam się, że lepsze byłoby morze, ale tylko w Bielawie mogliśmy zostawić je razem. Ośrodek w górach, wciśnięty w trójkąt leżący pomiędzy Czechami, Niemcami i Polską wtedy miał jeszcze walory zdrowotne. Odległość od domu, praca obojga, no i sławne kartki na benzynę w wymiarze 30 litrów na miesiąc sprawiły, że mogliśmy je tam zawieźć, odwiedzić raz w środku turnusu i przywieźć z powrotem do domu. Każdy z wyjazdów okupiłem silnym przeżyciem, gdyż trudno było rozstać się pozostawiając je pod nadzorem obcych ludzi. Szczególnie Ania bardzo płakała i nie mogliśmy jej wytłumaczyć, że to dla jej dobra dzieje się to wszystko. Małgosia starsza o 3 lata już wtedy przejawiała wielka ciekawość świata i przez to łatwiej się aklimatyzowała. Była też, tak jak w domu oparciem dla młodszej siostry.

   W czasie odwiedzin, gdzieś tak w połowie turnusu Ania, gdy tylko dostrzegła nas nadchodzących w stronę grupki dzieci, z którymi przebywała z płaczem przybiegła i jakby przeczuwając, że to są tylko odwiedziny nie dawała się uspokoić i przekonać, że tak trzeba. W czasie kilku godzin pobytu poświęcaliśmy jej głównie cały czas. Uspokajała się powoli, a ja miałem dowód jak silne jest pragnienie dziecka, aby być razem. Jeszcze bardziej przeżyłem jednak zachowanie trochę mniejszej od Ani dziewczynki, która w chwili gdy Ania była w ramionach mamy doskoczyła do mnie i jak małpka przywarła do mojej nogi i obejmując ją silnie rączkami i nóżkami zawisła w powietrzu. Powtarzała w kółko: zabierz mnie ze sobą! Nie dawała się odczepić od mojej nogi tak, że trudno mi było utrzymywać równowagę – i nie tylko o utrzymywaniu się w pionie piszę. Razem z żoną rozmawialiśmy z nią tłumacząc, że mamy swoje małe córeczki za którymi tęskniliśmy, i że ona też doczeka się odwiedzin swojego tatusia, gdyż on na pewno też tęskni i przyjedzie ją odwiedzić. Dość długo trwała te scena. Jakoś ustąpiła pod naporem argumentów, a myślę, że i pod wpływem zachowań naszych zazdrosnych dziewczynek. Później w rozmowie z personelem ośrodka dowiedzieliśmy się, że jest to dziewczynka z jakiejś patologicznej rodziny, która zaniedbywała ją i wtedy MO przywoziła ją do tego ośrodka, aby pobyła pod nadzorem opiekunów, dopóki nie skończy się alkoholowy ciąg jej matki. Później historia się powtarzała. Będąc w ośrodku powtarzała ten manewr z wybieraniem sobie nowego tatusia jakim i mnie zaszczyciła. Nie znam dalszych losów tego dziecka, ale być może to intuicyjne zachowanie pozwoliło jej zaspokoić brak rodzinnej miłości?

 Czy mogło się spełnić to użyte w tytule motto ks. Twardowskiego:

Mądrością dziecka jest ufność, że jest w dobrych, opiekuńczych rękach.

   Myślę zawsze o tamtym doświadczeniu, gdy słyszę lub oglądam historie o losie dzieci biednych, opuszczonych, skazanych przez zły los na poniewierkę. Ot wspomnieć można film o bezdomnych dzieciach Moskwy, czy dzieciach z indyjskich slumsów pokazane w ostatnio nagrodzonym Oskarami filmie. Na użytek krajowy wystarczy pod rozwagę los dzieci z Państwowych Domów Dziecka, nazywanych w paru polskich serialach bidulami.

   Dzisiaj rano z audycji informacyjnych Polskiego Radia dowiaduję się, że 30 maja – czyli dzisiaj obchodzimy w Polsce Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. To niezwykle ważna działalność prowadzona przez podziwu godnych ludzi, którzy chcą zapewnić opuszczonym dzieciom namiastkę domu rodzinnego. W miejsce zinstytucjonalizowanych Domów Dziecka, w których łatwiej o patologię niż o ciepło rodzinne i właściwą opiekę próbuje się wprowadzić jako powszechną formę właśnie rodzicielstwo zastępcze. Dowiedziałem się dzisiaj i dzielę się tą informacją z czytającymi moje opowieści, że istnieje już ok. 6 tysięcy takich rodzin, a potrzeby obliczane są na 10 tysięcy. Biorąc pod uwagę fakt, że co roku powstaje 100 do 200 takich rodzin, to trzeba stwierdzić, że jeszcze daleko do osiągnięcia celu.

   Życzmy tym rodzinom powodzenia w ich dziele i dużo sił niezbędnych w walce o pozyskanie środków koniecznych dla zapewnienia godnego życia wychowanków i ich samych. Życzmy im przyjaznych sąsiadów i pomocnych urzędników widzących w ich działaniu odruch wrażliwego serca, a nie biznesowe podejście – jak to niektórzy złośliwie próbują nazywać.

Aby nie przedłużać przytoczę jedynie pod rozwagę kilka sentencji związanych z dziećmi:

– Żadna istota, nawet najbardziej kochana nigdy do nas nie należy.
– Dzieci to nie są przedmioty, które można kształtować, ale ludzie, którym trzeba pomóc się rozwinąć.  Jess Lair
– Dzieci są jak mokry beton. Wszystko co na nich spadnie zostawia swój ślad. Haim Ginnot
– Mów dziecku, że jest dobre. J. Korczak
– Najpierw uczymy dzieci chodzić i mówić, a potem już tylko siedzieć i milczeć.
– Życie to jest czas, którego jedną połowę zatruwają nam rodzice, a drugą połowę dzieci.  Ilia Erenburg
– Mielibyśmy doskonale wychowane dzieci, gdyby ich rodzice byli dobrze wychowani. J. W. Goethe
– Jeśli człowiek nie odnajdzie w sobie dziecka, nigdy nie stanie się dorosłym.
– Jeśli jest się młodym, jest się nim zawsze. G. Clemenceau
– Dorosły zwraca uwagę na czyny, dziecko na miłość – przysłowie indyjskie.
– Najpierw ma się dzieci na rękach, później na kolanach, a w końcu na głowie – przysłowie japońskie.
– Miłość dziecka jest jak woda w koszyku – przysłowie argentyńskie.
– Jeśli wy kochacie to, co kocha młodzież, to młodzież będzie kochać to, co wy kochacie – Św. Jan Bosco.
– Dom nie jest tam, gdzie mieszkasz, tylko tam, gdzie cię rozumieją  – Ch. Morgenstern.
– Dobra matka jest więcej warta niż stu nauczycieli – Georgie Herbert.
– Dzieciństwo jest dobre dlatego, że każdy dzień zaczyna życie na nowo, bez ciężaru dnia wczorajszego – Anna Kamieńska.

   Na koniec objaśnienie ks. J. Twardowskiego dla pojęcia Dziecięctwo:

Prawdziwe dziecko, to ktoś, kto niezależnie od wieku jest świeży, nie zmanierowany, nie wykrzywiony przez życie. Zachował świeżość spojrzenia dziecka, które nie nauczyło się kłamać, wciąż wierzy w dobro i zło.

   Życzmy sobie tego, prawda?