Mama

 

Słowo „mama” powstało prawdopodobnie z jakiegoś mruczenia, a gdy maluch postanowił nagle rozłączyć wargi, usłyszał dźwięk „ma”. Ucieszony tym faktem spróbował zrobić to jeszcze raz. Drugie „ma” nadało wielkie znaczenie i sens odkryciu, bo wywołało uśmiech, a nawet zachwyt pani pochylającej się nad łóżeczkiem. To taka moja, wymyślona teraz na użytek nowej opowieści hipoteza dotycząca etymologii słowa „mama”.Faktem jest, że niezależnie od rasy, kultury, wyznania, stanu majątkowego i czego tam jeszcze różniącego ludzi, „matka” oznacza to samo. To jej głównie zawdzięczamy wszystko, co się nam udało osiągnąć w życiu. To nie tylko udział w cudzie przekazania życia, ale przede wszystkim podtrzymanie tego życia, często w dramatycznie przeżywanych chorobach i innych przypadkach wieku dziecięcego i nadanie mu sensu przez wychowanie.
Niedawno zmarły, Wielki Człowiek – Józef Szajna, w wywiadzie udzielonym mojej córce Małgosi powiedział, że … polska matka tym różni się od matek z innych państw, że nie czuje się zwolniona ze swojej misji aż do śmierci. Nie tylko przygotowuje do samodzielnego życia swoje dzieci i wnuki, a nawet bywa, że i prawnuki, ale je przez życie prowadzi…
Wielu z nas nosi w sobie ogromne pokłady miłości i wdzięczności do swoich matek, ale… tak jakoś wychodzi, że nie ma okazji, aby im o tym powiedzieć. Bywa, że nie da się tego już zrobić, bo już odeszły, aby z oddali nadzorować nasze poczynania.
Moja Mama, w czasie gdy już wyszedłem z okresu „burzy i naporu”, była dla mnie wszystkim, co nasuwa się na myśl przy wypowiadaniu słowa DOM. Od czasu wyjazdu „do szkół”, w wieku 15 lat mój kontakt z domem to były listy tytułowane Kochani Rodzice, a pisane w istocie do Mamy. Pisała piękne, mądre listy. Pełne ciepła i zrozumienia oraz wskazówek życiowych. Pisaliśmy do siebie przez czas szkoły, wojska, a później również w czasie dwu i półrocznego pobytu w Chicago.
Żałuję, że nie udało się zachować wszystkich Jej listów. Była bardzo dobra i ciepła dla nas, ale i dla innych krewnych i znajomych, o czym mówili przy różnych okazjach. Zawsze ograniczała się do minimum w zaspokajaniu swoich potrzeb, aby lepiej zaspokajać potrzeby rodziny. Postępowała tak, jakby obawiała się o to, aby sobą nie robić nikomu kłopotu. Swoją rolę w domu traktowała jak misję, rodzaj swoistego poświęcenia dla dobra nas wszystkich. W milczeniu wykonywała zwykłe, babskie, domowe czynności.
Po wspólnej z Ojcem pracy w polu, czy później przez całe lata w piekarni, jaką wspólnie prowadzili, On mógł położyć się w ciągu dnia, aby odpocząć (był o 14 lat starszy) a Ona nie. Musiała sprzedawać pieczywo i wykonywać równocześnie w przyległej kuchni resztę swoich obowiązków. Tato był dumny z posiadanej krowy i chwalił się, jakie rekordowe ilości mleka od niej sprzedaje, ale to mleko wydoić musiała Mama. A przecież nie tylko dojenie zajmowało Jej czas i wyczerpywało siły.
Zawsze w domu „grało” radio, a właściwie głośnik w jakie wyposażano domy w powojennych latach. Nadawano tam pierwszy program Polskiego Radia. Do tego gazety z „Przyjaciółką” na czele i sporadycznie czytane książki były jakby rekompensatą za całą tę mozolną prozę życia. Dawały wytchnienie i pozwalały wzlecieć, oderwać się od wszystkiego, pomarzyć. Gdy już uwolniła się od ciężkiej pracy w piekarni, to zachorowała na chorobę nowotworową. Zbagatelizowała pierwsze objawy i jak się okazało, zbyt późno wyjawiła to córce Ani. Operacja, a później wielokrotna chemoterapia i radioterapia nie zdołały cofnąć choroby. Cierpiała w pokorze i nie użalała się nad Sobą. Jeśli już o czymś mówiła, to w jakimś poczuciu winy, że Ona przez tę chorobę jest dla nas ciężarem. Powiadają: „jedna bieda nie dokuczy…”. Fakt. W czasie pogarszającego się stanu zdrowia, przyszło Jej przeżyć jeszcze wielką tragedię, jaką była nagła śmierć 45-letniego wtedy syna Jurka, który w piekarni za ścianą ich sypialni upadł i tam skończył życie. To cisza za tą ścianą kazała Tacie sprawdzić, dlaczego nie słychać zwyczajnych w tym czasie odgłosów jego pracy. Znalazł Go już zimnego, leżącego w pracowni. Upadł, zanim rozpoczął produkcję kolejnej partii chleba. Była 7 rano, 30 grudnia 1989 roku – tuż przed Sylwestrem. Klienci nie doczekali się zamówionego na ten wyjątkowy dzień chleba. Ciężkie doświadczenie dla nas wszystkich, dla Niej było szczególnie traumatyczne. Mamusi przypadło przeżyć śmierć trzeciego dziecka i to w czasie, gdy Sama gasła, a on młody – okaz zdrowia, mógł żyć jeszcze długo.

Mama przez ostatnie miesiące życia mieszkała u córki, gdyż tylko takie rozwiązanie pozwalało zapewnić Jej odpowiednia opiekę. To u Niej, a nie przy boku męża szukała wsparcia, nie tylko dla słabnącego ciała, ale i dla wrażliwej duszy. Przez czas choroby Mamy, licznych wyjazdów do szpitali Kielc, Krakowa, a później do domu Ani w Staszowie nasiliły się, wcześniej dość luźne, moje kontakty z Siostrą. Odkrywałem Ją na nowo i poznawałem Jej relacje z Mamą i życie całej Jej rodziny zaangażowanej bez reszty w działania podyktowane tą wyjątkowa sytuacją.
Mamusia odeszła  9 grudnia 1991 roku, cichutko tak jak żyła, we śnie wywołanym lekami uśmierzającymi ból.
Przeżycia – przyznaję smutne, wniosły wiele do naszego – mojego życia. Dla mnie to była ważna nauka. Odkrywałem Mamę na nowo. Już jako dorosły człowiek, który to i owo przeżył i doświadczył na własnej skórze. Z tego okresu pochodzi mój wizerunek Mamy, który tu staram się nakreślić. Nie obraz jakiejś filmowej, czy powieściowej Matki, wydumanej przez jakiegoś zdolnego pisarza, ale mojej własnej, której poczynania analizowałem scena po scenie, przez wiele lat. Odkryłem również na nowo Ojca. Niestety z bólem uświadomiłem sobie, że Jego postawa w obliczu choroby Mamy, a nawet Jej śmierci była bardzo odległa od moich poglądów na rolę ojca i męża w rodzinie. Nie przeszkodziło to nam, rodzeństwu opiekować się Nim, w ostatnich latach Jego życia. Poznałem też moją Siostrę w działaniu, skupioną (wraz ze Swoją rodziną) bez reszty na zapewnieniu Mamie, a później Tacie właściwej opieki lekarskiej i domowej. Poznałem i doceniłem wreszcie swoją żonę, która w każdym słowie i działaniu stała przy mnie i wspomagała nas w tych trudnych czasach.

Wisława Szymborska w jednym ze swoich utworów powiedziała: „Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”.
Uważam, że wszyscy bohaterowie tej opowieści sprawdzili się w działaniu. A Mama najbardziej!

Czy nie będzie przesytem, jeśli zacytuję jeszcze na koniec ks. Twardowskiego?
Jego znane wszystkim słowa: „Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…”nabierają tu szczególnego znaczenia

Reklama